کودهای نیتروژنی در تولید چغندر قند
میزان دقیق کود های ازته برای هر زمین باید با توجه به نتیجه آزمون خاک تعیین شود. پس از بررسی نتیجه آزمون خاک توسط کارشناس اگر مقدار نیترات قابل جذب خاک بر حسب میلی گرم در کیلوگرم خاک کمتر از ۵ باشد در مناطق گرم و کشت پاییزه مقدار ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلوگرم کود اوره و در مناطق سرد(کشت بهاره) بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار در مورد نیاز است.
اگر مقدار نیترات خاک بین ۵ تا ۱۰ میلی گرم در کیلوگرم باشد در مناطق گرم و کشت پاییزه 300 کیلوگرم و در مناطق سرد و کشت بهاره ۱۰۰ کیلوگرم اوره و اگر مقدار نیترات خاک بین ۱۰ تا ۱۵ گرم در کیلوگرم خاک باشد مقدار اوره برای مناطق گرم (کشت پاییزه) و کشت بهاره هر دو ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم مورد نیاز است. اگر مقدار نیترات بین ۱۵ تا ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم باشد در کشت بهاره مقدار اوره قابل استفاده ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار می‌باشد. نیترات بالای ۲۰ میلی گرم در کشت پاییزه یا مناطق گرم نیاز به مصرف اوره نیست و کشت بهاره نیاز به ۱۰۰ کیلوگرم در هر هکتار دارد.
روش مصرف کودهای نیتروژن در مزرعه چغندر قند
به منظور برآورد مقدار کودهای مورد نیاز در مزرعه چغندر قند باید آزمون خاک را از سانتی30 تا 40 سانتی متری بالایی خاک تهیه شود. برای تهیه هر تن ریشه چغندر بین ۵ تا ۷ کیلوگرم نیتروژن خالص مورد نیاز است. مصرف کودهای نیتروژن در چغندر قند به صورت نواری است البته در این روش راندمان مصرف کود و خصوصیات کمی و کیفی ریشه افزایش پیدا میکند.
مصرف کود نیتروژن قبل از کاشت علاوه بر شسته شدن با آب آبیاری و باران و خارج شدن از دسترس ریشه و آلودگی های زیست محیطی تاثیر نامطلوب بر جوانه زدن بذر هم می‌گذارد. البته در صورتی که خاک خیلی فقیر باشد در زمان ابتدای فصل رشد بعد از آبیاری اول و دوم مقدار ۵۰ کیلوگرم در هکتار مصرف شود. کود نیتروژن مانند اوره یا سولفات آمونیوم به صورت تقسیط در چند نوبت باید مصرف شود. نوبت دوم مصرف کود نیتروژنی اوره در کشت چغندر قند مصرف آن در مرحله ۴ تا ۶ برگی است در این مرحله بین ۳۰ تا ۴۰ درصد نیتروژن مصرف باید استفاده شود. باقیمانده کود نیتروژنی با صورت مساوی در مراحل 8 تا 10 برگی مصرف شود. تعداد دفعات مصرف کودهای نیتروژنی در چغندر قند به بافت خاک دارد در بافت سبک دو بار و در بافت های سنگین یک بار. برای جلوگیری از کاهش عیار چغندر قند تولیدی از مصرف کود نیتروژنی ۶ هفته قبل از برداشت خودداری کنید.
کودهای فسفر در کشت چغندر قند
وجود فسفر کافی در خاک نقش مهمی در استقرار گیاه در مراحل ابتدایی رشد ریشه چغندر قند دارد. برای تولید هر تن ریشه چغندر قند یک کیلوگرم فسفر خالص مورد نیاز است. مقدار دقیق کودهای فسفره لازم کشت چغندر قند با توجه به آزمون خاک این:
اگر فسفر قابل جذب کمتر از ۵ میلی گرم در کیلوگرم خاک باشد در مناطق گرم مقدار ۲۰۰ کیلوگرم آمونیوم فسفات یا سوپر فسفات تریپل در هر هکتار و در مناطق سرد دی آمونیوم فسفات یا یا سوپر فسفات تریپل ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار مورد نیاز است. اگر فسفر قابل جذب خاک بین 5 تا 10میلی گرم در کیلوگرم باشد در کت پاییزه و مناطق گرمسیر 150 تا ۲۰۰ کیلوگرم و در کشت بهاره و در مناطق سردسیر ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم کود های دی آمونیوم فسفات یا سوپر فسفات تریپل قابل توصیه است.
در صورتی که فسفر قابل جذب خاک بین ۱۰ تا ۱۵ میلی گرم باشد در مناطق گرم و کشت پاییزه ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در مناطق سرد و کشت بهاره ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم فسفر در هکتار استفاده شود. در صورتی که فسفر قابل جذب بیشتر از 15 میلی گرم در کیلوگرم خاک باشد در مناطق گرم یا کشت پاییزه استفاده نمی شود و در مناطق سرد تا ۱۵۰ کیلوگرم های فسفر استفاده می شود.
زمان و نحوه مصرف کودهای فسفره در چغندر
همزمان با عملیات آماده سازی زمین و به صورت مخلوط با خاک و یا در صورت استفاده از کود کار یا بذرکار مصرف کودهای فسفر همزمان با کاشت بذر به صورت جایگذاری نواری در ردیف کشت بذر است. مقدار مصرف کود به دو سوم تا یک دوم مقدار گفته شده کاهش پیدا میکند. فسفر در خاک های سنگین به صورت روش نواری است البته مقادیر کودهای گفته شده برای به دست آوردن ۸۰ تن چغندر قند در هکتار می‌باشد و برای خاکهای با بافت رسی و مواد آلی کمتر از یک درصد و پی اچ بیشتر از 7.5 معتبر است. در صورت کاهش ph یا افزایش مواد آلی و تغییر بافت به خاک لومی و متوسط حدود ۱۰۰ کیلوگرم از توصیه های فوق کمتر مصرف کنید.
مقدار کودهای پتاسیمی قابل استفاده در چغندر قند
مقدار کودهای پتاسیمی مورد استفاده برای تولید چغندر قند هم مانند سایر گیاهان زراعی باید با توجه به آزمون خاک توصیه شود. اگر در آزمون خاک پتاسیم قابل جذب کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک باشد در خاکهایی با درصد رس کمتر از ۳۰ درصد به مقدار ۲۰۰ کیلو گرم سولفات پتاسیم در خاکهای با درصد رس بیشتر از ۳۰ درصد مقدار 300 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار مورد نیاز است.
در صورتی که مقدار پتاسیم قابل جذب خاک بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ در خاک هایی با درصد رس کمتر از 30 به ۱۵۰ کیلوگرم و های با درصد رس بیشتر از ۳۰ به ۱۷۵ کیلو گرم سولفات پتاسیم در هکتار مورد نیاز است. در صورتی که پتاسیم قابل جذب خاک بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم باشد در خاکهایی با درصد رس 30 به مقدار ۱۰۰ کیلوگرم و در خاکهای با درصد رس بیشتر از ۳۰ درصد به ۱۲۵ کیلو گرم سولفات پتاسیم در هکتار نیاز داریم. وقتی که پتاسیم قابل جذب خاک بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ باشد در خاکهای با درصد رس کم به ۵۰ کیلوگرم و در خاکهای با درصد رس بیشتر از ۳۰ درصد به 150 کیلو گرم سولفات پتاسیم در هکتار مورد نیاز است.
روش مصرف کودهای پتاسیمی در چغندر قند
برای هر تن ریشه چغندر قند به ۷ کیلوگرم کود پتاسیم خالص نیاز داری.م در روش های جدید محاسبه مقدار پتاسیم مورد نیاز گیاهان به میزان رس موجود در خاک توجه می‌شود زیر قابلیت تثبیت پتاسیم قابل جذب در خاک را دارد. مصرف کودهای پتاسیمی در کشت چغندر قند برای عملکرد ۸۰ تن در هکتار به صورت قبل از کشت مخلوط با خاک به صورت یکنواخت است. به دلیل نیاز بالای چغندر قند و پتاسیم محلول پاشی کوتاه قابل انحلال پتاسیم بالا مانند انواع ان پی کا و کودهای پتاسیمی و مایع در مراحل ۶ تا ۱۸ برگی تا سه مرحله توصیه می شود.
مصرف کودهای گوگردی و کودهای میکرو در چغندر قند
چغندر قند به ازای هر تن ریشه تقریباً به یک کیلو گرم گوگرد نیاز دارد. در مصرف نیتروژن در خاک های فقیر از مواد آلی یا با مواد الی کم به وضعیت گوگرد خاک نیز باید توجه شود زیرا ممکن است دچار کمبود نیتروژن شود.
مقدار و روش استفاده از کودهای گوگردی به صورت پودری گرانوله و پاستیلی به صورت قبل از کشت و مخلوط با خاک است. مقدار آهن مورد نیاز به فرم های سولفات آهن یا کود کلات آهن برای چغندر قند ده کیلو گرم کلات آهن در هکتار به صورت محلول پاشی یا همراه آبیاری است. استفاده از کود سولفات منگنز یا کلات منگنز در شرایط کمبود آن به مقدار ۲۰ کیلوگرم در هکتار به صورت خاکی و یا مقادیر نوشته شده روی بسته بندی به صورت محلول پاشی می باشد. یکی از کودهای مورد نیاز در چغندر قند کود اسید بوریک است که به مقدار ۲۰ کیلوگرم در هکتار قابل توصیه است. البته در خاکهای شور استفاده از این کود توصیه نمی‌شود و تنها کلات کلسیم بر برای تامین عنصر بر کافی است.