تغذیه در گیاه گوجه فرنگی
گیاه گوجه فرنگی یکی از پرطرفدارترین محصولات کشاورزی در سراسر جهان است و در تمام فصول کشت و کار می‌شود. در مناطق معتدله و سرد در فصل تابستان در فضای باز کشت شده در زمستان ها در گلخانه کاشته می‌شود. در مناطق گرمسیر کشت و کار آن تقریباً در تمام فصول سال در فضای باز و گلخانه ادامه دارد. همه گیاهان از جمله گوجه فرنگی برای رشد و نمو به سه عنصر اصلی نیتروژن فسفر و پتاسیم و همچنین به سایر عناصر ریز مغذی نیاز دارد. کودهای مختلف ای درصد های متفاوتی از این عناصر تولید شده‌اند که در مراحل مختلف طول رشد گیاه قابل استفاده هستند. انواع ان پی کا ها که با فرمول های مختلف در زمان های متفاوتی برای رشد و تولید محصول گیاهان استفاده می‌شوند.
روش کاشت گیاه گوجه فرنگی
گیاه گوجه فرنگی یک گیاه گرمسیری است به سرماهای شدید حساس بوده و به دو روش کشت مستقیم در خاک و کشت نشا و سپس انتقال آن کاشته می‌شود. تولید نشای گوجه فرنگی 1.5 تا دو ماه قبل از انتقال نشا انجام می‌شود و زمانی که دمای خاک و هوا به بالای ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسید فرایند انتقال نشا های گوجه فرنگی آغاز می‌شود. مهمترین کودهای مناسب در دوره پرورش نشای گوجه فرنگی کودهای ارگانیک، کود های محرک رشد مانند انواع جلبک دریایی و کودهای ان پی کا 20-20-20 هستند که در این دوره قابل استفاده به صورت آبیاری و محلول پاشی هستند.
کودهای آلی و حیوانی در کشت گوجه فرنگی
توجه به تغذیه گوجه فرنگی در مراحل مختلف رشدی و برطرف کردن کمبود ها و تغذیه کافی به طوری که گیاه دچار مسمومیت هم نشود باعث داشتن عملکرد بالا و کیفیت خوب محصول می‌باشد. مهمترین کودها در تغذیه گوجه فرنگی کود هایی با منشاء آلی مانند کودهای حیوانی هستند از کودهای دامی بیشتر در کشت گوجه فرنگی فضای باز استفاده می‌شود و البته کشاورزان باید دقت کنند کود دامی که استفاده می‌کنند کاملا پوسیده و فرآوری شده باشد از سایر کودهای آلی فرآوری شده مانند کمپوست، ورمی کمپوست، کود آلی نوبل به صورت آبیاری استفاده شود. استفاده از کودهای با منشا عالی در گلخانه ها صرفاً کود های عالی مایع و هیومیک اسید است که در مراحل ابتدایی رشد گیاه از آن استفاده می‌شود به طور کلی مقدار مصرف کودهای آلی بین ۱۰ تا ۲۰ در هکتار است. مقدار و نوع کودهای دامی بسته به نوع بافت خاک و شرایط آب و هوایی متفاوت است و زمان مناسب برای مصرف کودهای دامی قبل از انتقال نشا و کاشت بذرها است.
کودهای نیتروژنی در گوجه فرنگی
یکی از مهمترین عناصر مورد نیاز برای کشت گوجه فرنگی بعد از استقرار نشا ها و سازگار شدن نشاها با شرایط محیطی توصیه می‌شود کودهای نیتروژنی و کودهای آلی مانند هیومیک اسید و سویل بوستر هستند. کود جلبک دریایی و کودهای حاوی نیتروژن برای رشد و توسعه رویشی تولید محصول و عملکرد محصول مناسب می‌باشند. عنصر نیتروژن باعث افزایش رشد رویشی و تولید شاخ و برگ های کافی و گل انگیزی و رشد میوه ها شده و تولید شاخ و برگ سبب تولید گل و میوه بیشتر می‌شود. بهترین زمان برای مصرف کودهای حاوی نیتروژن مانند اوره یا سولفات آمونیوم مراحل ابتدایی رشد گیاه است. علاوه بر کودهای محرک رشد و نیتروژنی میتوانید از کودهای دارای فسفر بالا مانند انواع ان پی کا ها با فرمول ۱۰ ۵۲ ۱۰ یا کودهای به همراه کودهای حاوی جلبک مانند ریژو یا بیورادیکانت و اکتیواتور برای تحریک رشد ریشه استفاده کرد.
کودهای فسفره در گیاه گوجه فرنگی
فسفر یکی از شش عنصر تغذیه ای پر مصرف و ضروری برای گیاهان است که در گیاه نقش های اساسی از جمله نقش انتقال انرژی و شرکت در کلیه فعل و انفعالات حیاتی و عمل فتوسنتز تقسیم و تکثیر سلولی و رشد رویشی و زایشی مانند رشد و گسترش ریشه ها، پنجه زنی و گلدهی غلات را برعهده دارد همچنین فسفر باعث زودرسی محصول می‌شود. استفاده از کودهای حاوی فسفر به رشد فرایند گل انگیزی و تشکیل گل و میوه در گیاهان کمک میکند.
کودهای میکرو در کشت گوجه فرنگی
بهتر است یک ماه بعد از انتقال نشا و قبل از گلدهی کودهای حاوی عناصر ریز مغذی مانند میکرومیکس به همراه کود اکورمون، کود آمینو اسید و کود کلبر به ترتیب به صورت محلول پاشی استفاده کنید. بهتر است عناصر ریز مغذی که در این مرحله استفاده می‌کنید به صورت محلول پاشی استفاده شود زیرا اغلب خاک های کشور قلیایی بوده و فرایند جذب عناصر مغذی به خوبی اتفاق نمی‌افتد.
تغذیه در زمان تشکیل میوه گوجه فرنگی
کوددهی در زمان تشکیل میوه گوجه فرنگی یکی از عارضه های بسیار شایع در گوجه فرنگی فلفل و بادمجان هندوانه کمبود کلسیم است که در بسیاری از مناطق کشور دیده می‌شود. زمانی که هوا گرم شده و تبخیر و تعرق زیاد می‌شود تنش خشکی به ریشه ها وارد می‌شود آب وارد ریشه و سپس آوندهای چوبی می‌شود به همین دلیل میزان کلسیم در میوه ها کاهش پیدا میکند و در ناحیه گلگاه میوه ها حالت سوختگی و قهوه‌ای رنگ ایجاد می‌شود. برای کنترل عارضه پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی و محصولات حساس بهتر است قبل از گلدهی و در زمان تشکیل میوه مرحله گردویی شدن میوه و بیست روز قبل از برداشت از کودهای دارای کلسیم به صورت محلول پاشی استفاده کرد. همچنین آبیاری منظم و به موقع و استفاده از کودهای حاوی آمینو اسید در کاهش عارضه موثر هستند. بهترین کود های کلسیم توصیه شده برای گوجه فرنگی گیاهان صیفی جات و جالیزی های کلبر و کلسیم مایع هستند.
کود هایی که در زمان رشد میوه ها مورد استفاده قرار می گیرند باید باعث افزایش رشد و افزایش اندازه میوه شوند یکی از این کودها در مرحله فندقی و گردویی و ۲۰ روز قبل از برداشت توصیه می شود کودهای حاوی کلسیم است.
کود موثر رشد میوه و بهبود رنگ گوجه فرنگی و رنگ روی آن می‌شود کودهای حاوی پتاسیم است. از جمله کودهای حاوی پتاسیم کود پتاسیم مایع ۶۰ درصد و انواع ان پی کا های پتاس بالا از جمله استفاده از کود آمینو اسید کالر و کود سوپرفیوتاپ است که باعث بهبود کیفیت رنگ و درشتی میوه های گوجه فرنگی می‌شود. علاوه بر این کودهای موثر جهت افزایش سرعت رسیدن میوه ها و رنگ آوری گوجه فرنگی ترکیب کود پتاسیم و کود اف ام زد است. استفاده از انواع ان پی کاها، جلبک اکتیواتور در تمام مراحل رشد گوجه فرنگی به عنوان کود تقویتی و مقاومت گیاه در برابر تنش های مختلف کمک میکند.