اگر باغدار هستید و در باغ درختانی مانند گیلاس، هلو، آلو یا شلیل دارید حتما در باغ خود و یا همسایگان این علائم و صمغ ها را روی درختان مشاهده کرده اید. خیلی از کشاورزان فکر می‌کنند این صمغ ها طبیعی هستند و نگران نمی‌شوند ولی متاسفانه این یک بیماری جدی در درختان میوه است که اگر اقدامات درمانی صورت نگیرد درختان را در طی 2 تا 5 سال کاملا خشک می‌کند. نام این بیماری شانکر باکتریایی یا قارچی است.
- بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه
بیماری شانکر باکتریایی همانطور که گفته شد درختان گیلاس، آلو و سایر درختان میوه را آلوده می‌کند. علائم این بیماری به صورت لکه های خشک شده روی تنه درخت، ترشح شیره های تیره رنگ روی تنه و شاخه ها، مرگ سرشاخه‌ها و کاهش مقدار و کیفیت میوه ها و در نهایت خشک شدن کل درختان است. در موارد شدید درختان آلوده ممکن است لکه های قهوه ای رنگ روی برگ های خود داشته باشند که به تدریج داخل لکه قهوه ای و سپس سوراخ می‌شود. این بیماری بخصوص در فصل بهار شیوع پیدا می‌کند. بیماری توسط باد و باران از درخت بیمار به درخت سالم منتقل می‌شود. همچنین اگر در زمان هرس با یک قیچی همه درختان هرس شوند و قیچی بعد از هر درخت ضد عفونی نشود توسط انسانها منتقل می‌شوند. سطح آب های زیر زمینی بالا و آبیاری نا مناسب و خیس شدن تنه درختان و طوقه ها در زمان آبیاری ممکن است این بیماری را تشدید کند. اگر یکی از درختان آلوده شده به سرعت اقدامات پیشگیرانه درمان شانکر را انجام دهید. در دوره های سرد و مرطوب مانند زمستان یا بهار های سرد و پر باران بعد از جوانه زدن ممکن است به سرعت گلها، برگها و میوه ها آلوده شوند. لکه ها روی برگها به صورت زاویه دار و به رنگ بنفش، قهوه‌ای و سیاه هستند. مناطق آسیب دیده ممکن است سوراخ شوند و کل برگ بعد از زرد و قهوه ای شدن ریزش کند.
- چرخه بیماری شانکر گیلاس
باکتری عامل بیماری در طی زمستان در حاشیه شانکرهای روی تنه درختان و جوانه ها و برگها آلوده زندگی می‌کنند. در بهار و بارندگی باکتری ها تکثیر یافته و از محل شانکرها صمغ و شیره ترشح می‌شود. برگها، جوانه ها و شاخه های آسیب دیده از سرما گزینه های مستعد این بیماری هستند. نکته دیگر در مورد انتقال بیماری شانکر باکتریایی این است که به سرعت پس از مشاهده علائم بیماری اقدامات درمانی انجام شود.
راههای درمان بیماری شانکر درختان گیلاس
برای کنترل بیماری شانکر باکتریایی درختان گیلاس از فصل پاییز اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. به این صورت که تمام برگها و میوه ها را از روی زمین جمع کرده و زمانی که ۵۰ تا ۷۰ درصد برگ های درختان ریزش کرد با استفاده از قارچ کش های مسی مانند بردوفیکس ، مخلوط بردو قارچ کش اکسی کلرور مس اقدام به سمپاشی درختان نمایید به این منظور تمام شاخه ها و تنه را با این محلول سم پاشی کنید. پاییز فرصت خوبی برای پانسمان شانگهای موجود روی تن است. برای این کار با استفاده از یک چاقو شانه ها را از روی تنه تراشیده و داخل یک پلاستیک ریخته جمع میکنیم ، و با استفاده از بردوفیکس غلیظ و یک قلم مو اقدام به رنگ کردن محل شانکر میکنیم. برای گرفتن نتیجه بهتر تمام درختان درختانی که آلوده نیستند را با استفاده از محلول مسی سمپاشی کرده و دو سوم پایینی درختان را رنگ میکنیم. برای گرفتن نتیجه بهتر یک نوبت دیگر با استفاده از سموم مسی سمپاشی رو تکرار میکنیم. یک نوبت ز آذر ماه و یک نوبت دیگر بعد از هرس زمستانه. در بهار بعد از ریزش شکوفه ها و تشکیل میوه یک نوبت دیگر با استفاده از بردوفیکس با غلظت کمتر سمپاشی را تکرار میکنیم. برای کنترل بیماری شانکر باکتریایی بهبود تهویه باغ بسیار مهم است. در زمان هرس علاوه بر حذف شاخه های خشک و آلوده توری شاخه ها را کوتاه می کنیم که نور و هوا وارد تاج درخت شود تاهم کیفیت میوه ها بهبود یافته و هم از بیماری های قارچی و باکتریایی جلوگیری شود. یکی دیگر از اقدامات مهم برای کنترل و کاهش بیماری ها در گیاهان استفاده از از کودهای شیمیایی مانند فسفیت پتاسیم یا کود های مسی است. همچنین در فصل رشد با تجویز کارشناس کشاورزی اقدام به استفاده از از یک نوع قارچ کش سیستمیک کنید.