کرم ساقه خوار سزامیا ذرت
یکی از مهمترین آفات گیاه ذرت کرم ساقه خوار سزامیا است. حشره کامل یا همان شب پره با بالهای جلویی سفید مایل به کرم رنگ لوله های آن صورتی رنگ که خسارت این آفت بیشتر در مرحله لاروی به صورت سوراخ کردن برگهای پوشاننده گل آذین وارد است و از گل تغذیه می کنند. خسارت و نحوه وارد شدن خسارت بستگی به سن گیاه دارد برای مثال از بوته های ۴ تا ۶ برگی لاروهای سن اول از برگهای مرکزی تغذیه می‌کنند و لاروهای سن دوم به گل آذین گیاه خسارت وارد می کنند و از آن تغذیه می‌کنند.
محل تغذیه لاروها ها محلی برای نفوذ بیماری های قارچی است. علائم خسارت کرم ساقه خوار سرامیا پژمردگی برگهای میانی ایجاد سوراخ تغذیه روی ساقه و خارج شدن شیره گیاهی و در نتیجه پوست شدن ساقه در اثر تغذیه لارو ها است.
راههای کنترل آفت ساقه خوار
در ذرت کشت ارقام مقاوم، کشت به موقع بعد از برداشت محصول پر کردن ساقه های باقیمانده ذرت در مزرعه زیر و رو کردن خاک از بین بردن علف های هرز حاشیه مزارع و مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم مانند فوزالون، دیازینون با دزهای مناسب توسط کارشناس. زمانی که ۱۰ درصد آلودگی در مرحله اول مشاهده شد و ۱۵ تا ۲۰ درصد آلودگی در زمانی که طول ساقه ها به تا ۵۰ سانت رسیدن زمان مناسب سمپاشی است.
آفت کرم قوزه یا کرم بلال
یکی از آفات مهم که دامنه وسیعی از گیاهان از جمله پنبه، گوجه فرنگی، بادمجان و … را مورد حمله قرار می‌دهد که کرم قوزه نام دارد. حشره کامل آن دارای بالهای جلویی به رنگ زرد مایل به خاکستری با نوار های نامنظم تیره و دو لکه گرد و لوبیایی بر روی آن است. حشره کامل تخم ها را به صورت دسته جمعی در سطح زیرین برگ میگذارد و پس از خروج به رنگ سبز با نوارهای طولی به رنگ سیاه نارنجی و سفید میگذارد. مرحله لاروی مرحله خسارت زا در این آفت است که در مراحل اولیه رشد گیاه باعث سوراخ شدن برگ ها و ایجاد سوراخ های گرد روی آنها می شود در مراحل بعدی می تواند از گل آذین نه والا و دانه ها تغذیه کند.
کنترل آفت کرم قوزه ذرت
راه های کنترل این آفت مانند سایر آفات برگ ها و لارو های خسارت زا را شخم عمیق پاییزه، کشت زود هنگام، حذف علف های هرز و استفاده از زنبور براکون برای کنترل بیولوژیک این آفت میباشد همچنین استفاده از سم فوزالن در دوره‌های پیش بینی شده توصیه شده مناسب است.
کرم برگخوار ذرت
این آفت دارای حشره کامل پروانه ای شکل با بالهای جلویی به رنگ قهوه ای تا خاکستری که دارای دو لکه گرد و لوبیایی شکل هم دارد میباشد. در انتهای شکم حشره ماده هم دسته های مویی شبیه قلمو دیده میشود. تخم ریزی در سطح زیرین برگها انجام میشود و بعد از تخم گذاری حشره تخم ها را با دسته موهای سفید و زرد می پوشاند. بعد از مدتی لاروهایی به رنگ سبز با سه نوار طولی باریک که در مرحله اولیه ذرت از برگهای آن تغذیه می‌کنند و سوراخ های ایجاد می‌کنند و سوراخ ها را به حالت مشبک و بهار به سوالات مشابه تولید می‌کنند از تخم خارج میشود.
گر لار وارد قیف ذرتی محل غلاف ذرت بشوند خسارت شدید شده این فرض از مراحل سه تا چهار برگی ذرت که مصادف با مرحله لارو سن ۱ و ۲ میباشد شروع به تغذیه کرده و کم کم به سرعت آن گسترش می یابد البته شدت تغذیه لاروها در طول شب بیشتر میباشد.
کنترل آفت کرم برگخوار ذرت
مانند سایر را آفات باید بعد از برداشت محصول زمین را شخم عمیق بزنیم. علف های هرز کنترل شوند و مبارزه شیمیایی در صورتی انجام میشود که ۲۰ درصد بوته ها علائم خسارت را نشان داده باشد با استفاده از سموم رایج سمپاشی شود.
آفت شب پره زمستانی ذرت یا آگروتیس
حشره کامل آفت شب پره ای با بالای جلویی روشن تا تیره کروی که هر بال لکه های گرد لوبیایی و مثلثی شکل دارد. رنگ لارو ها خاکستری با خال های سیاه زگیل مانند است و لارو های جوان بعد از خروج از تخم و تغذیه از برگ ها وارد سن 2 شده و بعد از سن ۲ روی خاک افتاده و خود را به پای بوته ها می رسانند و سپس از طوقه گیاهان تغذیه می‌کنند. به همین دلیل بعد از تغذیه آنها حفره بزرگی در طوقه گیاه به وجود می‌آید. ارتباط بین ریشه و ساقه قطع شده که باعث خشک شدن گیاه میشود. این روش زمستانی در مراحل ابتدایی رویش به دلیل ضعیف بودن ساقه ها و نداشتن قدرت ترمیم خسارت زا است.
راههای کنترل آفت شب پره زمستانی ذرت یا کرم طوقه بر
بعد از برداشت محصول همه بقایای به جا مانده حذف شده و زمین شخم عمیق زده شود. علاوه بر آن علف های هرز داخل حاشیه مزارع از بین برود. استفاده از ترکیب سبوس گندم + آب و حشره کش برای تولید طعمه مسموم موثر است به صورت یک نوبت در هنگام غروب آفتاب در مراحل اولیه رشد. همچنین سمپاشی با استفاده از کلرپیریفوس، دیازینون موثر است. همچنین طعمه پاشی با استفاده از طعمه مسموم BT می تواند کمک کند.
آفت کرم ساقه خوار اروپایی ذرت
حشره کامل این آفت شب پره ای با بالهای زرد مایل به قهوه ای دارای دو نوار موج دار مقطعی یا شکسته در بال جلو دیده می شود. رنگ لارو ها سفید کرمی بوده و سر لارو قهوه ای و دارای نوار های ارغوانی در طول بدن هستند. از برگ، ساقه، گل های نر و ماده همان بلال ها و دانه ها تغذیه می‌کنند. اولین مرحله خسارت آن در زمان تشکیل شدن قیف است و بارها در مسابقه پس از آن دالان ها ایجاد می کنند که باعث کاهش استقامت ساقه ها در نگهداری وزن بوته و آسیب پذیری در برابر وزش باد میشود.همچنین در محل غلاف و محور برگها فضولات لارو نیز جمع شده و تنها گل های نر و ماده در حال رشد سوراخ کرده و وارد آن شده و آلودگی را گسترش می‌دهند.
راههای کنترل آفت کرم ساقه خوار اروپایی ذرت
از جمله اقدامات برای کنترل آفت کرم ساقه خوار اروپایی برداشت به موقع ذرت، شخم عمیق پس از برداشت، کنترل علف های هرز مزارع، کنترل بیولوژیک با استفاده از زنبور تریکوگراما برای از بین بردن تخم آفت و زنبور براکن برای از بین بردن لارو آفت. قبل از ورود به ساقه می‌توانید از سمومی مانند دیازینون و یا فوزالون برای سمپاشی این آفت استفاده کنید.
آفات مهم در ذرت نوشته مریم فروزان عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی سال ۱۳۹۸